پیشینه پژوهش در هر مسیر پژوهشی از اهمیت زیادی برخوردار است. طبیعی است هنگامی که میخواهیم در باب موضوعی دست به پژوهش بزنیم و یا پاسخ مسئلهای را دریابیم، بدانیم که آیا پیش از ما، افرادی همان مسیر را رفتهاند یا خیر؟ داستانهای زیادی را شنیدهایم که در گذشته، دانشمندی سالهای زیادی را صرف حل یک مسئله کرده است، غافل از آنکه چند سال زودتر، شخص دیگری در گوشهای از دنیا، به پاسخ همان سؤال دست یافته و آن را منتشر نیز کرده است. البته این گذشتهای که میگویم الزاما هزار سال پیش یا صد سال پیش نیست و تا همین چند دهه و یا حتی چند سال پیش نیز این مشکل وجود داشته است.
سامانه پیشینه پژوهش
در دنیای علمی امروز، البته کار بسیار سادهتر شده است. معمولا در شیوهنامهی پژوهشی اکثر مراکز علمی دنیا، از شما میخواهند تا در هنگام تصویب موضوع پژوهشتان، یک گواهی مبنی بر اینکه این موضوع پیش از این سابقهی پژوهشی نداشته است را ارائه دهید. در ایران، این وظیفه به عهدهی سامانه پیشینه پژوهش است که در واقعی بخشی از خدماتی است که پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران یا همان ایرانداک به جامعهی علمی ایران ارائه میدهد.
شما به عنوان دانشجو موظف هستید که در این سامانه عضو شده و درخواست خود را مبنی بر بررسی موضوع پژوهشتان ثبت نمایید. البته بهتر است قبل از اینکه درخواست دهید، ابتدا به طور رایگان در سامانه گنج ایرانداک موضوعتان را جستجو کنید و پس از آنکه از تکراری نبودن آن مطمئن شدید، درخواست خود را ثبت نمایید. پس از ثبت درخواست و پرداخت هزینهی آن (فعلا ۱۸ هزار تومان)، نهایتا تا ۱۰ روز کاری نامهای به عنوان پیشینه پژوهش برای شما ارسال خواهد شد. البته معمولا این نامه را همان روز برای شما ایمیل میکنند و آنقدرها هم طول نمیکشد. نمونهی این نامه را ببینید:
این نامه علاوه بر اینکه تایید میکند موضوع پژوهش شما تکراری نیست، چند پژوهشی که موضوعشان نزدیک به موضوع شما باشد (در صورت وجود) نیز ارائه میدهد که این مورد هم میتواند به پژوهش شما کمک کند. همچنین میتوانید درخواست دهید که این نامه بطور مستقیم برای شخص یا اشخاص دیگری هم ارسال شود. بستگی به دانشگاه شما دارد که آیا این نامه را از شخص شما هم بپذیرند یا درخواست کنند که مستقیما از ایرانداک برایشان ارسال شود.
برای آشنایی بیشتر با این سامانه میتوانید فیلم آموزشی زیر را تماشا نمایید: