نوشتن پایان نامه یکی از سخت ترین کارها تقریبا برای هر دانشجویی است. سردرگمی در اوایل کار، بی حوصلگی در اواسط و اضطراب دراواخر آن را تقریبا همه تجربه می کنند جز کسانی که یا راه انجامش را بلد هستند یا میپرسند و راهنمایی های خوبی دریافت می کنند.
اما قبل از شروع توجهتان را به این مکالمه جلب می کنم:
• الف: هنوز نوشتن پایان نامه را شروع نکرده ام
• ب: خوب کارت رو انجام دادی؟
• الف: چه کاری؟
• ب: !!!!
این مکالمه به این معناست که دوست الف ما درست متوجه مفهوم پایان نامه نشده است. پایان نامه گزارش انجام یک پژوهش است. شما در هر رشته ای که در حال تحصیل هستید باید روش پژوهش در آن رشته را تا حدودی یاد بگیرید، یک پژوهش متناسب با سطح تحصیلی تان انجام دهید وگزارش انجام آن را به صورت مکتوب در پایان نامه بنویسید. این پژوهش در واقع مجموعه اقداماتی است که شما انجام می دهید تا جواب یک سوال را پیدا کنید. اگر این سوال به درستی تعریف نشده باشد و یا مبهم باشد، نوشتن پایان نامه برای شما بسیار مشکلتر خواهد شد. خوب بیایید فرض کنیم که شما می دانید چه مساله ای را حل کرده اید و مراحل پاسخگویی به سوال را به درستی انجام داده اید.
نحوه پایان نامه نویسی
یک نکته مهم که باید به آن دقت داشته باشیم این است که طریقه نوشتن پایان نامه با روش انجام پایان نامه متفاوت است. یعنی شما کار را به ترتیبی انجام می دهید و به ترتیب دیگری می نویسید. در ابتدا موضوعی تعریف می شود، برای پاسخ به سوال آن پژوهشی انجام می شود، نتایج به دست آمده تحلیل و جمع بندی می شود و در پایان گزارش آن نوشته می شود. در نوشتن هم اول بخش روش ها و نتایج و نتیجه گیری آماده شده و در انتها به سراغ نوشتن مقدمه می رویم و در آخر به حساب چکیده و کلمات کلیدی و سایر ملحقات می رسیم.
پایان نامه چند فصل دارد
فصل اول پایان نامه مقدمه است، در این بخش شما باید به این سوال پاسخ دهید که چه مساله ای را حل کرده اید، چرا این مساله را انتخاب کرده اید و به طور خلاصه توضیح بدهید که چطور این کار را انجام داده اید. در این بخش قرار نیست راجع به نتایج کار خود چیزی بگویید. این بخش ها گاهی به صورت هدف از انجام تحقیق، فرضیات تحقیق و روش انجام تحقیق هم نامیده می شوند.
در انتهای این بخش هم به فصل بندی پایان نامه اشاره خواهید کرد.
فصل دوم پایان نامه : مروری بر منابع تحقیق
فصل دوم مروری بر منابع تحقیق است. در این فصل شما باید به مهم ترین و تاثیرگذار ترین منابعی که در انجام پژوهش از آنها استفاده کرده اید اشاره کنید. در نوشتن این بخش دقت کنید که پایان نامه شما کلاس تاریخ علم نیست! قرار نیست همه چیز را از روز ازل در علم فیزیک یا ریاضی یا کتاب قانون ابن سینا تعریف کنید. باید اشاره کنید که اهمیت موضوع چه بوده و چه مطالعاتی انجام شده است. سپس شما با دیدن و مطالعه این مراجع به چه پرسشی برخورد کرده اید و در نهایت توضیح مختصری ارائه کنید که برای این مساله چه راه حلی ارائه داده اید.
فصل سوم پایان نامه: روش ها
این فصل روش انجام پژوهش است. نوشتن این فصل معمولا راحت ترین بخش کار است. پیشنهاد میکنم زمانی که در حال انجام کار هستید نوشتن این بخش را شروع کنید که هم در برنامه زمان بندی جلو بیفتید و هم بعدها دسترسی به داده هایی که برای تحلیل یا آزمایش به کار برده اید برایتان مشکل نشود.
فصل چهارم: نتایج
معمولا نتایج و تحلیل داده هایی است که جمع آوری نموده اید. این بخش هم به موازات انجام خود پژوهش قابل پیگیری است و قسمت های مهمی از آن را می توان قبل آماده نمود.
فصل پنجم و ششم پایان نامه: بحث و نتیجه گیری
در این بخش باید راجع به صحت نتایج بحث شود. اعتبار سنجی نتایج بخش مهمی از این فصل است. اگر در اعتبار سنجی نتایج اختلافی بین نتایج به دست آمده با پژوهش های قبلی باشد باید برای آن دلایل قانع کننده بیاورید. در انتهای این فصل هم باید بگویید که این نتایجی که به دست آورده اید چه معنایی می دهد.
فصل هفتم: پیشنهادات برای ادامه کار
بعضی ها معتقدند که این بخش مهم ترین بخش کار شماست. این که متوجه شوید پژوهش شما به چه معنایی بوده و در نتیجه به چه شکل ادامه خواهد یافت در این بخش گنجانده خواهد شد.
چکیده پایان نامه: در چکیده پایان نامه باید به طور خلاصه توضیح بدهیم که :
چی: چه مساله ای را بررسی کرده ایم؟
چرا: چرا این موضوع اهمیت دارد؟
چطوری: از چه روشی این کار را انجام داده ایم؟
خوب: پژوهش ما چه معنایی دارد و مهم ترین نتایجی که به دست آورده ایم چه هستند.
کلمات کلیدی پایان نامه
کلمات کلیدی پایان نامه کلماتی هستند که در عنوان به طور مستقیم استفاده نشده اند ولی به موضوع مرتبط هستند. برای انتخاب آنها می توانید به این فکر کنید که احتمالا چه موضوعاتی در پایان نامه شما ممکن است برای دیگران مفید باشد و بخواهند به خاطر آنها پایان نامه شما را بخوانند.
تشکر و قدردانی پایان نامه
در این بخش معمولا از کسانی که در انجام پایان نامه یا دوران تحصیلات شما تاثیرگذار بوده اند تشکر می کنید.