آیا شما هم دوست دارید که بر مقاله های علمی شاخص و معتبر در زمینه کاری تان مسلط باشید؟ به راحتی بتوانید مفهوم آن ها را بفهمید؟ این چیزی است که تقریبا همه دوست داریم. اما آیا کسی هست که خواندن و درک مقاله علمی برایش آسان باشد؟ اگر روش این کار را بلد نباشیم کار سختی است. من همیشه از چرخیدن  در ژورنال ها برای پیدا کردن چیزهای نو لذت می بردم. اما زمانی که پای درک عمیق مقاله ها می شد کم می آوردم. به ذهنم رسید که این کار هم مثل هر کار دیگری احتمالا روش بهینه ای دارد.

حاصل جستجوی من روشی شد که در ادامه خواهید خواند:

مقاله های علمی معمولا شامل چند بخش اساسی هستد. این بخش ها مقدمه (Introduction)، روش انجام تحقیق (Methods)، نتایج (Results) و بحث و نتیجه گیری (Discussion) هستند. این سیستم نگارش مقالات به عنوان IMRAD یا IMRD شناخته می شود.

خواندن یک مقاله علمی از نوع IMRAD نباید به صورت خطی انجام شود. یعنی نباید مقاله را برداریم و از اول تا آخرش را با یک میزان دقت و توجه بخوانیم. بلکه باید پرسشگرانه  وارد خواندن آن شویم و سعی کنیم ابتدا قسمت های مهم آن را مطالعه کنیم. در هنگام خواندن  یک مقاله علمی باید چند صفحه مختلف روی کامپیوتر و بروزر شما باز باشد.

قبل از این که وارد روش خواندن مقاله علمی بشویم شاید بد نباشد به این سوال پاسخ بدهیم: در کدام مرحله هستید؟ ابتدای کار یا انتهای کار؟

ما معمولا یک مقاله را میخوانیم. اگر احساس کنیم که به دردمان میخورد یادداشت برداری می کنیم. قسمت هایی از آن را هایلایت کرده، حاشیه می نویسیم و خیلی روش های دیگر. اما زمانی که میخواهیم از آن استفاده کنیم ممکن است دچار سردرگمی شویم یا حتی نفهمیم که مطب یادداشت شده مربوط به کجای مقاله بوده است.

بدتر از آن زمانی است که می خواهیم بخش مروری بر منابع تز یا پایان نامه را بنویسیم. برقراری ارتباط بین مقاله های مختلف داستان دیگری است که زمان بر و گاهی وحشتناک به نظر می رسد. اما اگر خواندن مقاله و یاد داشت برداری از آن را به درستی انجام دهیم همه چیز شکل زیباتری به خود می گیرد.

اصل اول این است که همان موقع که مقاله را میخوانیم یادداشت برداری و خلاصه کنیم. حالا مساله ساده تر شد به دو تا سوال اصلی:

چطور مقاله بخوانیم؟

و

چطور یادداشت برداری کنیم؟

در این مقاله به بررسی روش اصولی خواندن مقاله می پردازیم. روش یادداشت برداری را میتوانید از اینجا بخوانید:

چطور مقاله علمی را مطالعه کنیم؟

برای درک کامل یک مقاله علمی میتوان چهار مرحله اصلی پیشنهاد داد که البته میتوانید آن را با توجه به عوامل مختلفی تغییر دهید.

مرحله اول : یه نگاهی بهش بنداز!

• عنوان، چکیده و کلمات کلیدی را با دقت بخوانید. این کار کمک می کند که بفهمید اصلا این مقاله به درد کار شما می خورد یا نه. ممکن است بخواهید کلا بی خیال این مقاله شوید.
• بدون یادداشت برداری مقاله را ورق بزنید و عناوین و زیر عنوان ها را بخوانید.
• زمان انتشار مقاله را لحاظ کنید. ممکن است لازم باشد مقاله جدید تری را انتخاب کنید.
• جاهایی را که اصلا سر در نمی آورید در نظر بگیرید که باید بعدا بیشتر مطالعه کنید.

مرحله دوم: دوباره بخونش!

یک نکته کلیدی: مقاله را برای یافتن سوال هایتان بخوانید. این چند سوال را برای هر مقاله ای از خود بپرسید:

• مقاله سعی کرده چه مساله ای را حل کند؟
• آیا یافته های مقاله به اندازه کافی مستند هستند؟ شواهدی که ارائه شده کافی است؟
• آیا نتایج جدید و خاص است؟ از کارهای قبلی به خوبی استفاده شده است؟
• آیا میتوان پژوهش را تکرار کرد؟ احتمال تغییر نتایج وجود دارد؟
• چه عواملی ممکن است روی نتایج تاثیر بگذارد؟

اگر مفاهیم نا آشنایی برایتان وجود دارد آن را در کتاب های مرتبط یا مقالات دیگر مطالعه کنید.

مرحله سوم: حالا تفسیرش کن!

• شکل ها و جداول را به طور کامل بررسی کنید
• سعی کنید قبل از خواندن کپشن ها متوجه شوید که شکل درباره چه چیری سخن می گوید
• وقتی قسمت بحث و نتیجه گیری را میخوانید به دنبال یافته ها و نکات اصلی و جدید باشید.
• مطمئن شوید که نکات اصلی را گرفته اید. اگر این طور نیست دوباره به متن برگردید.

مرحله چهارم :خلاصه ش رو یادداشت کن!

• نکات مهمی را که فهمیده اید یادداشت کنید. برای این کار میتوانید از روش یادداشت برداری کرنل که در ادامه توضیح داده شده استفاده کنید.
• اگر از نسخه الکترونیک استفاده میکنید این کار را روی مقاله بااستفاده از مارکر ها و کامنت های نرم افزار پی دی اف خوان انجام دهید.

اگر دوست داشتید در مورد نحوه یادداشت برداری مقالات علمی بیشتر بدانید به این لینک مراجعه کنید.